Trung Quốc hiện đang sở hữu một lợi thế quan trọng trong lĩnh vực pin mặt trời, khi họ sản xuất 80% tổng số tấm pin trên toàn cầu. Điều này đem lại cho đất nước này một vị thế quan trọng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.
Theo cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), tổng số tiền chi cho sản xuất năng lượng mặt trời đã đạt 380 tỷ USD trong năm nay, vượt qua lĩnh vực khai thác dầu mỏ (370 tỷ USD) lần đầu tiên trong lịch sử.
Các chuyên gia cho rằng thế giới đang dần chuyển từ sử dụng năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng mặt trời. Trung Quốc đang chiếm giữ phần lớn thị phần pin quang điện trên toàn cầu. Theo số liệu của IEA, Trung Quốc chiếm 80% tổng số tấm pin mặt trời được sản xuất trên thế giới. nếu nhìn vào chuỗi cung ứng, sự ảnh hưởng của Trung Quốc trở nên rõ rệt hơn: họ sản xuất 85% thành phần pin quang điện, 88% polysilicon - vật liệu chuyển đổi năng lượng thành điện năng và đến 97% tấm mỏng bảo vệ lõi pin mặt trời.
Trung Quốc đã nhanh chóng chiếm ưu thế trong lĩnh vực năng lượng mặt trời. Năm 2005, châu Âu là người dẫn đầu trong cuộc đua này, và riêng Đức đã chiếm một phần năm sản lượng pin mặt trời toàn cầu. Tuy nhiên, chỉ sau 5 năm, khu vực này vẫn lắp đặt nhiều hệ thống điện mặt trời, nhưng sản xuất ít hơn. Hiện nay, mỗi khi có 10 tấm pin mặt trời được bán ra thị trường, có tới 8 tấm pin được sản xuất tại Trung Quốc.
Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
Sự phát triển nhanh chóng của ngành điện mặt trời tại Trung Quốc chủ yếu là nhờ vào chính sách thúc đẩy của đất nước này, bao gồm vốn và chi phí thấp, quy trình phê duyệt dự án nhanh chóng, bảo vệ công ty trong nước khỏi sự cạnh tranh từ nước ngoài, chi phí nhân công thấp, mạng lưới chuỗi cung ứng rộng khắp và nhu cầu trong nước cao. Những yếu tố này đã giúp Trung Quốc xây dựng thành công nhà máy sản xuất pin mặt trời lớn nhất và khó bị thay thế trên thế giới.
Trong một bài viết trên FT, giáo sư Graham Allison từ Đại học Harvard đã nhận định rằng năng lượng mặt trời sẽ có ý nghĩa chính trị lớn khi trở thành nguồn năng lượng thay thế dầu mỏ. Trong thập kỷ trước, Trung Đông đã trở thành trung tâm quan trọng do là nhà cung cấp chính của dầu mỏ và khí đốt - nguồn năng lượng quan trọng cho nền kinh tế thế kỷ XX. Tuy nhiên, với việc năng lượng mặt trời dần thay thế một phần đáng kể dầu mỏ trong thập kỷ tới, câu hỏi đặt ra là ai sẽ chịu thiệt hại và ai sẽ chiến thắng trong tình huống này.
Mỹ và châu Âu cam kết giảm 50% lượng khí thải vào năm 2030 và đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Công nghệ xanh đã được xác định là một trong ba yếu tố quan trọng bên cạnh bán dẫn và trí tuệ nhân tạo trong chiến lược của Mỹ, với mục tiêu hạn chế Trung Quốc thông qua các lệnh cấm. Tuy nhiên, ngành công nghiệp pin mặt trời có thể là một ngoại lệ trong trường hợp này.
Theo Đạo luật Giảm lạm phát, Tổng thống Joe Biden đã ký vào tháng 8 năm trước, Mỹ sẽ cung cấp 369 tỷ USD cho năng lượng xanh trong vòng 10 năm tới, trong đó bao gồm 100 tỷ USD cho hỗ trợ sản xuất tấm pin mặt trời và 100 tỷ USD khác cho ưu đãi thuế. Châu Âu cũng đang tăng cường đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời.
Tuy nhiên, ngành công nghiệp pin mặt trời châu Âu hiện đang phụ thuộc lớn vào nhập khẩu từ Trung Quốc. Theo Alicia Garcia-Herrero, một thành viên cao cấp của tổ chức tư vấn Bruegel tại Brussels, châu Âu cần hợp tác với Mỹ để xây dựng "một khu vực xanh tối ưu".
"Nếu không, châu Âu sẽ tiếp tục nhập khẩu mọi thứ từ Trung Quốc, từ tấm pin mặt trời đến pin lưu trữ, trong khi Mỹ sẽ phát triển hệ sinh thái năng lượng tái tạo của riêng mình", bà Garcia-Herrero đã chia sẻ với Bloomberg.
Tuy vậy, theo Allison, Mỹ, châu Âu và Trung Quốc đều sống trên cùng một hành tinh. Việc phát thải không chỉ ảnh hưởng đến từng quốc gia mà còn ảnh hưởng toàn cầu, và không ai có thể sống trong tương lai nếu không giải quyết vấn đề này.
"Để đảm bảo sự tồn tại của công dân của mình, các lãnh đạo của các quốc gia này sẽ cần phải hợp tác đồng thời với việc cạnh tranh", Allison nhấn mạnh quan điểm này.
